Rewitalizacja klimontowskiej synagogi - pomysły

Na budynku synagogi w Klimontowie wisi duże ogłoszenie z informacją o numerze komórki, pod jaki można zgłaszać idee zagospodarowania tego gmachu.

Przybliżmy może właścicielowi wspomnianej komórki pomysły, które przewinęły się już przez Forum TPK - zob. poniżej. Zapraszam do kolejnych tematycznych wypowiedzi - admin.

Gość
Wysłany: 08 Lip 2007 12:00 pm [Kopia listu z tematu: Ogólne, wolne wnioski, adresowanego do p. Iwo - admin]

Witam Pana,

skoro mamy zbliżone stanowisko wobec idei uaktywnienia Klimontowa, to może rozważmy wspólnie pomysł rewitalizacji synagogi, który wymaga nie tylko lobbingu, ale także wyłonienia grupy zapaleńców, którzy zamysł ten zaczęliby realizować.

Jednym z możliwych mógłby być, np. projekt utworzenia lokalnego Centrum Kultury, Tradycji i Historii Klimontowa w budynku zbeszczeszczonej synagogi w czasie II wojny światowej (magazyn wojsk niemieckich), który to akt barbarzyństwa został w PRL usankcjonowany (skup owoców), przynosząc przez długie lata wstyd miasteczku (aż do remontu i przekazania budynku Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego).
Najważniejsze w tym projekcie byłoby podejście, tzn. by nie było to marzenie kilku ludzi (chociaż zawsze lider jest niezwykle ważny), a marzenie całego Klimontowa, zwłaszcza że budynek odrestaurowanej synagogi mógłby być pomyślany jako miejsce dla wszystkich.
I tak, np.:
- siedziba Towarzystwa Przyjaciół Klimontowa, praktycznego koordynatora całego projektu (zob. też wypowiedzi prezesa TPK)

- siedziba Warszawskiego Stowarzyszenia Miłośników Twórczości Brunona Jasieńskiego – Oddział w Klimontowie z wydzieloną wystawą (mini-muzeum?) poświęconą pamięci (życiu i twórczości) B.J.

- Muzeum Historii Żydów Klimontowa z działem typu: Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata o tych mieszkańcach Klimontowa i okolicznych wsi, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej
(zaczątek muzeum w postaci Izby Pamięci Ziemi Klimontowskiej Pana Mirka Szeląga już istnieje)

- ewentualnie „Synagoga tygodnia” ( idea do opracowania)

- miejsce dla Gminnej Biblioteki Publicznej z działem księgozbioru specjalizującym się w gromadzeniu dokumentów (drukowanych, elektronicznych- czytelnia wirtualna, multimedialnych, tzw. dokumentów życia społecznego) nt historii Żydów w całym miniregionie (Klimontów, Koprzywnica, Bogoria, Pińczów, Szydłów), a także materiałów dokumentujących kolejne Brunonalia (od 2002), jak: audio, video, teksty, dżs-y. GBP mogłaby się też zająć stworzeniem bazy współcześnie żyjących członków rodzin mieszkających ongiś w Klimontowie, która stałaby się podstawą do założenia miejscowej Fundacji, prawdopodobnie o międzynarodowym zasięgu, wspierającej opisywany projekt, obok innych źródeł jego finansowania (np. Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w PL, MKi Dz.N, inne organizacje, w tym środki z UE)

- scena i sala kameralna (dla teatru uczniowskiego oraz artystów podczas Brunonaliów)

- centrum edukacyjne + centrum informacji (o i dla gminy)

- wystawy tematyczne (czasowe)

- warsztaty letnie (ekologiczne)

- miejsce na seminaria poświęcone tematyce ekumenizmu ( ten region sprzyja takiemu spojrzeniu na religię).

Może warto byłoby któreś z kolejnych Brunonaliów poświęcić wypromowaniu idei rewitalizacji synagogi klimontowskiej, właśnie o tak szerokim programie użytkowym?

To tylko niektóre z elementów tej wizji, która w trakcie dyskusji na pewno wzbogaci się o kolejne, warte przemyślenia pomysły.
Ważne, by na tej kanwie rozpocząć gromadzenie deklaracji ludzi i organizacji gotowych praktycznie ten zamysł wspierać.

Co Pan na to, Panie Iwo?

Kłaniam się Z.Sz.

PS Jeśli temat wzbudzi zainteresowanie forowiczów nadamy mu status samodzielnego wątku.

Iwo_WGR
Wysłany: 08 Lip 2007 02:21 pm
Dołączył: 16 Cze 2007 [Kopia listu z tematu: Ogólne, wolne wnioski - admin]

Pomysły na pewno ciekawe i myślę, że warto to ruszyć, ale musi byc grupa osob juz w samym Klimontowie. Malo tego, musi to być grupa mlodych osob, ktora bedzie chciala tchnac życia w ruch kulturalny w Klimontowie.
Póki co, jest juz ośrodek, nazwijmy to tak... kultury tradycyjnej, normalnej, spokojnej, niewychylającej sie, "odpowiedzialnej" juz w samym GOK-u, jednak aby dokonać pewnego przelomu - trzeba po prostu czegoś nowego.

Przestrzeń Synagogi idealnie, oczywiscie, nadaje się do wszelkiego rodzaju występów - teatralnych, muzycznych. Ma swoj klimat, ale nie mam pewnosci, czy za wszelką cenę trzeba ją pilnie remontowac w samym srodku.
Wlasnie jej wygląd w środku juz sam w sobie jest ciekawą scenogriafią, tak wiec z remontem nalezy sie wedlug mnie naprawde powstrzymac, nie mówiąc juz o tym, że remont tak poteżnej przestrzeni kosztowalby.... tysiące tysiace i po prostu majątek.

Problem jest w czymś zupelnie innym. Aby zagospodarować przestrzeń takiej synagogi nie wystarczą propozycje kulturalne, jakimi Klimontow dysponuje na codzien. Tu potrzeba czegoś naprawdę odświeżającego i nowego.

Byla piękna próba stworzenia takiego ruchu od podstaw przez Jakuba Przybylskiego jednak... wszyscy wiemy jak się zakonczyła...
W tym roku razem z Kubą chcieliśmy coś ciekawego i naprawdę nowego dla Klimontowa zrobić, to też skończyło się, jak się skończyło... a ja zamiast przez miesiąc dopieszczać program kutluralny, ktory szykowałem dla Klimontowa - zostalem zmuszony uczestniczyć w ciężkiej wojnie z organizatorami, w której to wojnie wywalczyłem prawdopodobnie cos znacznie ciekawszego niz samo tylko uczestnictwo w Brunonaliach (tego nie wywalczylem)... ale o tym pozniej i opowiemy o tym wspólnie z samym Jakubem (za jakis czas i jeśli naprawdę się uda).

Podsumowujac. Nie wystarczy zbudować gmach teatru, aby życie kulturalne tętniło. Trzeba zastanowić się nad samym życiem kulturalnym w pierwszej kolejnosci... a nawet nad tym, jak go nie ograniczać za wszelką cenę, tak jak to miało miejsce dotychczas.
Na Brunonalia miala np. dotrzeć taka artystka jak Ramona Rey, ktora tworzy muzykę awangardową, ale równoczesnie jest znana i w TV i w radio i w różnych środkach masowego prekazu, jest o niej dość wiele informacji ( [link widoczny dla zalogowanych] ) a sam projekt zostal stworzony przez twórcę zespolu AYA rl, miała być w zasadzie na całym festiwalu i miala wystapić nieodpłatnie mimo, iż jak ktoś zauważył w pewnym poscie różne zespoły za swoje występy biorą wielkie pieniadze - zostalo tam wymienione nawet Yugopolis, w ktorym sama Ramona też bierze udzial.
Miala więc mieć nieodpłatny występ w Klimontowie, ale kogoś bardziej interesowal spokój i porządek niż nowe wrażenia artystyczne i niesamowita promocja samego Klimontowa (Ramona wystepuje srednio kilka razy w roku i zawsze każdy jej występ jest wydarzeniem - mniejszym lub wiekszym)...

Miał być film kręcony przez ekipą filmową ze szkoły Andrzeja Wajdy, projekt, który nadzorował sam Andrzej Wajda. Pan Andrzej był bardzo zaskoczony, gdy dowiedział sie, ze jego wychowankowie nie zostali dopuszczeni do festiwalu Brunonalia w małej mieścince Klimontów.

Przyklady mogę mnożyć, gdyż osób i grup, jakie zaprosilem, a wcześniej zaprosiło samo Stowarzyszenie Milośnikow Twórczości Brunona Jasieńskiego było wiele... Później jednak wszyscy się odcięli, gdy ja coraz bardziej walczylem, żeby jednak nie stać się zmarginalizowanym i uruchamiałem ciagle coraz wieksze mechanizmy w celu obrony... i wiecie co?
Wybronilem tylko teraz to, że mamy 100 razy wiecej pracy niz jakby to wszystko mialo się dziać w zwiazku z Brunonaliami, a rąk do pracy mało...
_________________
[link widoczny dla zalogowanych]

Przydatne linki do rozeznania tematu podjętego powyżej:

[link widoczny dla zalogowanych] (Charakterystyka obiektów kultury materialnej w PL)

[link widoczny dla zalogowanych] (kliknąć w wykazie: Klimontów)

[link widoczny dla zalogowanych] (przykład ratowania synagogi)

[link widoczny dla zalogowanych] (Linkopedia- katalog stron www o Żydach)

[link widoczny dla zalogowanych] (Forum żydów polskich)
Z.Sz.

Przykłady zagospodarowania:

1. Synagoga w Lesku:

2.

3. Szydłów (Małopolska)

Mnóstwo pozytywnych przykładów zagospodarowania synagog, a także zaniedbanych obiektów, jak w Klimontowie!, zob. Onet.pl
[link widoczny dla zalogowanych]

Kopia listu z działu 'Kultura- Izbuda':

To kolejna wskazówka, gdzie szukać wzorców udanych projektów rewitalizacji synagog:

Na ostatnim spotkaniu z marszałkiem A.Jarubasem zaprezentowano film o walorach gminy Klimontów. Wśród zabytków pokazano m.in. klimontowską synagogę.

Z jednej strony chlubimy się takim obiektem, z drugiej pozostawiamy go samemu sobie. Wystawiamy go na łaskę i niełaskę młodych ludzi, którzy doprowadzają ten obiekt do całkowitej dewastacji.

To, co dzieje się wieczorami wokół synagogi, najlepiej wiedzą okoliczni mieszkańcy. Picie alkoholu, okupywanie jego murów przez grupy nastolatków, załatwianie potrzeb fizjologicznych i śmiecenie to nieomal codzienny widok.

Sytuacja taka sprawia, że nam mieszkańcom Klimontowa jest po prostu wstyd.
Gdzie są służby porządkowe? Dlaczego tak rzadko spotkać można tam patrole policji? Dlaczego gospodarze gminy nie zadbają o porządek wokół tego zabytku? Dlaczego nie monitoruje się tego obiektu?

I kto tu może mówić o jego rewitalizacji, skoro o tak podstawowe sprawy się nie dba, nie przywiązuje do nich żadnej, ale to żadnej uwagi.

Piotr

Z nieukrywaną zazdrością przeczytałem w kieleckim wydaniu "Gazety Wyborczej" artykuł o rewitalizacji synagogi w Chmielniku. Otóż, w zdewastowanej dotąd synagodze już za trzy lata powstanie muzeum upamiętniające przedwojenne życie w polsko - żydowskim miasteczku.

Zrujnowany dotąd zabytek ma się zamienić w nowoczesny multimedialny obiekt. Na ten cel władze miasta i gminy Chmielnik pozyskały z Regionalnego Pragramu Operacyjnego niebagatelną kwotę około 10 milionów złotych. I na tym nie koniec. Podjęły starania o dalsze dofinansowanie projektu. O stosową pomoc zwróciły się do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz do żydowskich środowisk emigracyjnych.

Wspomniana inwestycja ma zostać oddana do użytku w 2011 roku. Władze miasteczka nie ukrywają, że będzie to doskonała promocja miasta i gminy, ściagająca do tego miasteczka turystów pochodzenia żydowskiego i nie tylko żydowskiego z całego nieomal świata.

Inni mają koncepcję na zagospodarowywanie zabytków i zarabianie pieniędzy, a także na efektywną promocję swojej miejscowości. A my ? Odpowiedź na to pytanie pozostawiam gospodarzom gminy.

Piotr

Ten artykuł trzeba w Klimontowie koniecznie przeczytać!!
Oto jego fragmenty:

"Świętokrzyski sztetl, czyli muzeum upamiętniające przedwojenne życie w polsko-żydowskim miasteczku, powstanie w zabytkowej synagodze w Chmielniku. Zrujnowany budynek ma się zmienić w nowoczesny multimedialny obiekt."

"Założenia są takie, aby nie tyle odrestaurować synagogę - projekt zakłada pozostawienie fragmentów zniszczeń, które mają obrazować kilkaset lat historii tego miejsca - ale także pokazać życie w przedwojennym miasteczku, w typowym sztetlu. Wszystko ma być pokazane przy użyciu nowoczesnych środków wyrazu.

- Praktycznie nie mamy zbiorów, nie chcielibyśmy też powielać tego, co już jest w innych muzeach, bo w ten sposób ludzi nie zaciekawimy. Chcemy, aby wchodząc do synagogi, znaleźli się oni w świecie, którego już nie ma, i do tego będą nam potrzebne multimedia. Dzięki nim odtworzymy przedwojenne dźwięki i stworzymy obrazy - informuje Jarosław Zatorski, burmistrz Chmielnika."

Brawo Panie Burmistrzu!
Powinien Pan zorganizować wartsztaty dla swoich kolegów z innych miast/miasteczek świętokrzyskiego i poinstruować ich, co i jak zrobić, by mając na swoim terenie podobną synagogę dłużej nie marnować szansy!
Chyba, że to oni sami do Pana przyjadą na konsultacje...

A to link, jeśli ktoś chciałby przeczytać cały artykuł. WARTO!

[link widoczny dla zalogowanych]

Da szerszy pogląd na sprawę synagogi w Klimontowie.

Zaraz mnie oskarżą o udział w świecie judaizmu, ale ludzie - bierzcie przykład z innych, co można zrobić i jak zarobić nie mając prawie niczego.
Przeczytajcie to parę razy, aby zrozumieć, w czym tkwi szczegół:

((("Świętokrzyski sztetl, czyli muzeum upamiętniające przedwojenne życie w polsko-żydowskim miasteczku, powstanie w zabytkowej synagodze w Chmielniku. Zrujnowany budynek ma się zmienić w nowoczesny multimedialny obiekt." )))

Chodzi mi o ...zrujnowany budynek..., macie przecież synagogę z dachem, który nie leci (a w GOK-u ponoć leci, może się mylę?) i jak już kiedyś pisałem: część dla kultury żydowskiej, a reszta dla kultury Klimontowa.
Pomysłów jest wiele i naprawdę należy działać, a nie czekać, aż okoliczne gminy zabiorą wam co najlepsze.
Pozdrawiam Robo

No to ja chyba nie nadążam za wydarzeniami.
Ostatnie posty sugerują, że budynek synagogi znowu należy do majątku gminnego, a to oznacza, że za jego zagospodarowanie znowu jest odpowiedzialna władza lokalna.
Chyba, że te pouczenia - jak i co można zrobić - są skierowane do kogo innego.

Dołączam się do apelu Piotra o zwiększenie liczby patroli po południu i wieczorem w okolicy synagogi wiosną, a zwłaszcza latem.
Niestety, jest to ulubione miejsce spotkań "klimontowskiego kwiatu młodzieży".
Nie służy to budynkowi, nie służy także tej młodzieży, bo świadczy, że ani z domu, ani ze szkoły (nawet zakończonej maturą) nie wynieśli kultury, taktu czy odrobiny ogłady. Przywileje młodości też tego nie usprawiedliwiają.

Przykro patrzeć, jak stopniowej dewastacji ulega kolejny zabytek Klimontowa, którym jest XIX-wieczna synagoga. Obecny właściciel obiektu -poza zabezpieczeniem drzwi i okien- nie zrobił nic, aby uchronić ten zabytek, świadectwo życia mniejszości żydowskiej w Klimontowie, od postępującej dewastacji.

Pomysłów na zagospodarowanie tego obiektu zgłoszono na naszym forum bardzo wiele. Są wśród nich takie, które zasługują na uwagę, powiem więcej - na natychmiastową realizację z korzyścią dla tego zabytku i samego miasteczka. Stąd pytanie - czy obecny właściciel nie przekazałby za przysłowiową złotówkę tego obiektu dla osób lub podmiotów prawnych zainteresowanych tym zabykiem?

Pozostaje postawić jeszcze jedno pytanie: kto jest zainteresowany zaadaptowaniem tego zabytku pod konkretne projekty? Jeśli są takie osoby czy podmioty prawne, to czy podjęły jakieś działania lub nawiązały kontakt z obecnym właścicielem?

Co na to władze samorządowe?
Czy wykazują one zainteresowanie wykorzystaniem tego obiektu z myślą o potrzebach społecznych?

Pozdrawiam AB

Czy ktoś z władz samorządowych cokolwiek wie na temat dalszego losu klimontowskiej synagogi, która po prowizorycznym zabezpieczeniu ulega stopniowej dewastacji?

Projekt zaadaptowania pod konkretne cele tego zabytku miał swego czasu prezes Zarządu Lokalnej Organizacji Turystycznej Ziemi Sandomierskiej. Ponoć starał się o środki finansowe i to duże. Taka informacja krążyła w Klimontowie. Ale chyba na informacji tej cała sprawa się skończyła, bowiem już od blisko roku nic nie mówi się na ten temat.

Szkoda, że ten obiekt niszczeje. Z powodzeniem mogłyby się w nim mieścić sale ekspozycyjne, obiekt ten mógłby służyć jako miejsce organizowania wystaw malarskich, fotograficznych i innych, jak również mógłby służyć jako muzem wspólnej historii polsko-żydowskiej, historii wielowiekowego współżycia obu tych nacji w naszym miasteczku.

Mam nadzieję, że jeśli nie teraz to w najbliższej przyszłości gospodarze gminy porozumią się z obecnym właścicielem tego obiektu i być może wspólnymi siłami zagospodarują synagogę na cel społecznie słuszny.
Być może doczekamy się tego, że ta milcząca dziś dawna świątynia żydowska stanie się żywym dowodem naszej wspólnej klimontowskiej historii, liczacej ponad 400 lat.

Oto kolejny przykład zagospodarowania budynku dawnej synagogi.
Miejska Biblioteka Publiczna w Józefowie (lubelskie).
Proszę zobaczyć (zdjęcia, film), jak pięknie odrestaurowano i z pożytkiem dla społeczności zagospodarowano taki sam budynek, jaki od dziesiątków lat niszczeje w Klimontowie (kliknij adres):
[link widoczny dla zalogowanych]

Synagoga w rejestrze zabytków nr 43A

Synagoga w Klimontowie na stronie Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach

Czytamy tam m.in.:

„W 1979 r. przygotowano dokumentację historyczną, a w latach 80-tych i 90-tych wykonano dokumentację projektową i rozpoczęto remont synagogi z przeznaczeniem na salę widowiskową miejscowego ośrodka kultury oraz niewielkie muzeum dziejów Klimontowa, z uwzględnieniem historii społeczności żydowskiej.”

„W ścianie zachodniej naprzeciw wejścia z przedsionka zachowała się półkoliście sklepiona płycina, pełniąca pierwotnie rolę Aron ha Kodeszu. Ponadto zachowane są elementy wystroju wnętrza w postaci resztek malowideł. Neoklasycystyczna architektura synagogi posiada duże wartości estetyczne i historyczne.
Wpisana do rejestru zabytków pod nr 43A.”

Źródło: [link widoczny dla zalogowanych]

Lub inny wykaz: - synagoga, 1851, nr rej.: 43/A z 1.03.1967 oraz 107/A z 14.06.1977
Źródło: [link widoczny dla zalogowanych] -tu wpisać: Klimontów

O remoncie synagogi jest też wzmianka na stronie internetowej Mariusza Wąsika poświęconej Klimontowowi :

„W 1979 roku Pracownia Konserwacji Zabytków w Sandomierzu przygotowała pełną dokumentację historyczną budynku. W latach 80. opracowano dokumentację projektową remontu synagogi i adaptacji jej na muzeum klimontowa i salę widowiskową Gminnego Ośrodka Kultury.

Na początku lat 90. z budżetu wojewody świętokrzyskiego i Ministerstwa Kultury i Sztuki wykonano najbardziej pilne zabiegi konserwatorskie. Jednak później wobec braku funduszy zaniechano dalszych prac.”

Źródło: [link widoczny dla zalogowanych]

--------------------------

A tu sobie wielu głowę łamie, na co można by synagogę przeznaczyć...
Czy jest w Klimontowie coś, co następne pokolenie kontynuuje po poprzednim? Może jest nią troska o zabytki materialne i przyrodnicze?